Τα γεγονότα της Σφαγής των Καλαβρύτων, αδιαμφισβήτητα αποτελούν μία από τις μαύρες σελίδες της ιστορίας, που πολλοί την έχουν σκίσει για να μην πονάει η μνήμη, και άλλοι την κρατούν σαν φυλαχτό για να μη ξεχαστεί ποτέ.
Συνέντευξη στη Χριστίνα Μισιρλή
Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Καλάβρυτα 1943», Νικόλας Δημητρόπουλος μιλά στο biscotto.gr για τη συνεργασία του με τον αείμνηστο Μαξ φον Σίντοφ, τα μηνύματα που περνάει η ταινία, αλλά και όσα τον δυσκόλεψαν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.
«Το σενάριο μου το έφερε ο Δημήτριος Κατσαντώνης (σ.σ. σεναριογράφος) και το αγάπησα αμέσως. Έχοντας μεγαλώσει στο εξωτερικό, ό,τι ήξερα για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία ήταν από την οικογένεια μου και πάντα ήθελα να γίνει η ιστορία μας πιο εξωστρεφής», είπε, αναφερόμενος στο κίνητρο που τον ώθησε να γυρίσει ταινία τη Σφαγή των Καλαβρύτων.
Για το αν ήταν απαιτητική η αποτύπωση των γεγονότων εξήγησε: «Κάνουμε μυθοπλασία και είναι σημαντικό και για το κοινό, αλλά και για εμάς που κάνουμε την ταινία, να το γνωρίζουμε αυτό. Προσπαθούμε να περάσουμε ένα μήνυμα και ένα συναίσθημα μέσα απο την ταινία, όχι να κάνουμε μάθημα ιστορίας. Γι’ αυτό επικεντρωνόμαστε σε λίγους και συγκεκριμένους χαρακτήρες. Η ταινία είναι ανθρωποκεντρική και πιστεύω πως μόνο έτσι μπορεί να βγει πιο έντονα η τραγωδία για το τι ακριβώς έγινε τότε».
Στη συνέχεια σημείωσε, ότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, υπήρχαν πολλές δύσκολες στιγμές, είτε συναισθηματικές, όπως η σκηνή στον λόφο, είτε τεχνικές. «Ήταν τόσο καλό το συνεργείο, οι ηθοποιοί και ο παραγωγός μας που μπορώ να πω ότι δεν είχαμε καμία «τρελή» δυσκολία». «Στη σκηνή που μπαίνουν οι ναζί στα Καλάβρυτα, τα οχήματα δε δούλευαν πάντα, επειδή είναι από το 1940, και είχαμε θέμα εκεί, με πολλούς ηθοποιούς να περιμένουν. Αλλά όλοι συνεργαζόμασταν μεταξύ μας για να βρεθεί λύση», πρόσθεσε.
Το κύκνειο άσμα του Μαξ φον Σίντοφ
Φυσικά, ρωτήσαμε και για τη συνεργασία του με τον Μαξ φον Σίντοφ, ο οποίος παίζει σημαντικό ρόλο, στην τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση. Ο Σουηδός ηθοποιός, που έχει φύγει από τη ζωή, υποδύεται έναν Έλληνα επιζώντα του Ολοκαυτώματος, μιλώντας, πάντως, αγγλικά. «Για μένα ήταν μια πολύ ωραία και αξέχαστη εμπειρία με έναν από τους καλύτερους ηθοποιούς που έχει περάσει από τον κινηματογράφο. Ο Μαξ ήταν ένας κύριος που αγαπούσε τη δουλειά του. Και, όπως ξέρουμε όλοι, ήταν ένας εξαιρετικός ηθοποιός. Ευχάριστος και ευγενικός, μακάρι όλοι να ήταν έτσι».
Για το αν θεωρεί ότι είναι «μικρή» η ιστορική μας μνήμη, είπε ότι «νομίζω πως πάντα θα υπάρχουν άτομα με ακραία «πιστεύω» και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα άτομα αυτά μπορεί να μη συνδέουν το τι έγινε τότε ή τους ναζί, με τα πιστεύω τους. Ο φασισμός δεν έχει φέρει ποτέ τίποτα καλό και είναι τρομακτικό ότι υπάρχει αρκετός κόσμος με ακραία πιστεύω».
Ο κ. Δημητρόπουλος εξηγεί πως μέσω της ταινίας ήθελε να δείξει «τα αίσχη και τις φρικαλεότητες που διέπραξαν οι Ναζί στα Καλάβρυτα. Ήθελα να υπενθυμίσω στον κόσμο ότι ο φασισμός είναι γεμάτος μίσος και πρέπει να εξαλειφθεί. Ήθελα αυτό να γίνει μεανθρωποκεντρικό τρόπο και να δείξω ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει τη διαφορά».
«Ο καλός ναζί δεν υπάρχει. Είναι οξύμωρο»
Για τη σκηνή που έχει προκαλέσει αντιδράσεις και εμφανίζει τον «καλό Αυστριακό ναζί» να σώζει γυναικόπαιδα από το σχολείο του χωριού την ώρα του Ολοκαυτώματος, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καλός ναζί. «Είναι οξύμωρο. Εμείς κάναμε μεγάλη κουβέντα για το αν θα έπρεπε να υπάρχει ή όχι στο σενάριο. Ο σεναριογράφος τον είχε προσθέσει και μας προβλημάτισε, αλλά επειδή θέλαμε να δείξουμε ότι ένας πόλεμος, όπως και η ζωή, δεν είναι άσπρος ή μαύρος, και πόσο μάλλον η ανθρώπινη φύση, αποφασίσαμε ότι τον θέλουμε μέσα».
«Θέλαμε να περάσουμε το μήνυμα ότι μπορεί ο κάθε άνθρωπος να βρει μέσα του την ανθρωπιά, έστω και στις πιο τραγικές στιγμές. Δε σημαίνει ότι ξαφνικά ξεχνιούνται όσα έκαναν οι ναζί και δεν μειώνει καθόλου τα εγκληματα τους. Αν κάνει κάτι, είναι να δείχνει ακόμα πιο έντονα πόσο αισχρό ήταν αυτό που έγινε στα Καλάβρυτα», τόνισε.
Για το ποια ήταν τα συναισθήματα του όταν ο κόσμος έβλεπε για πρώτη φορά την ταινία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, δήλωσε πως το κυρίαρχο συναίσθημα ήταν το άγχος αλλά και η ανακούφιση που επιτέλους προβαλλόταν η ταινία. «Πάντως, ήταν ωραία που ήμασταν πάλι όλοι μαζί σε ένα σινεμά, σε ένα φεστιβάλ και μιλούσαμε για ταινίες. Μου είχε λείψει».
Καταλήγοντας, για το αν έχει στο πρόγραμμα να ετοιμάσει κάτι νέο απάντησε θετικά προσθέτοντας ότι «πάντα υπάρχουν διάφορα στα σκαριά. Θέλω να κάνω μία ταινία δική μου και μια τρόμου μαζί με τον Δημήτριο Κατσαντώνη. Επίσης, αναπτύσσω δύο σειρές. Θα το δούμε».
Η σφαγή των Καλαβρύτων
Η Σφαγή των Καλαβρύτων αναφέρεται στην εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού και την ολική καταστροφή της κωμόπολης των Καλαβρύτων στην Ελλάδα, από στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας Καταδρομών, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943.
Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» ξεκίνησε την 4η Δεκεμβρίου, ως μαζικά αντίποινα στην εκτέλεση, από τους αντάρτες, 77 Γερμανών στρατιωτών αιχμαλώτων, οι οποίοι είχαν συλληφθεί μετά τη νίκη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Κερπινής, την 20η Οκτωβρίου του 1943.
