Μαύρες μνήμες έρχεται να θυμίσει κάθε χρόνο η σημερινή μέρα, καθώς σαν σήμερα πριν από 79 χρόνια αναχώρησε το πρώτο τρένο με Εβραίους της Θεσσαλονίκης με προορισμό το Άουσβιτς. Οι ελάχιστοι επιζώντες θυμούνται με βαθιά θλίψη τη σημερινή ημέρα και τη συνέχεια των γεγονότων που έχουν στιγματίσει την ανθρωπότητα.
Γράφει η Χριστίνα Μισιρλή
Τέτοια μέρα Εβραίοι και μη, συμμετέχουν στη σιωπηρή Πορεία Μνήμης που ξεκινά από την πλατεία Ελευθερίας και καταλήγει στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης.
Σαν σήμερα τα ξημερώματα της 15ης Μαρτίου του 1943 αναχωρεί από τη Θεσσαλονίκη ο πρώτος συρμός με Έλληνες Εβραίους, με προορισμό το Άουσβιτς. Με το δρομολόγιο μεταφέρονται οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς, που βρισκόταν δίπλα στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Έπειτα, ο κενός συνοικισμός μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου εκεί οδηγήθηκαν οι κάτοικοι από τις διπλανές γειτονιές (Μικρού Σταθμού, Αγίας Παρασκευής, Ρεζή Βαρδάρ), οι οποίοι επιβιβάστηκαν από το σημείο εκείνο με τη βία στα τρένα για την Πολωνία. Ακολούθησαν οι Εβραίοι και των υπόλοιπων συνοικιών της Θεσσαλονίκης.
Οι περισσότεροι που στοιβάχτηκαν στα βαγόνια ήταν φτωχοί, άνεργοι, εργάτες και έμποροι, ενώ πάνω από τους μισούς ήταν παιδιά και έφηβοι. Κανείς δεν πίστευε ότι αυτό το ταξίδι δεν θα έχει γυρισμό. Η απελπισία και ο φόβος ήταν ζωγραφισμένοι στο πρόσωπο τους. Δεν ήξεραν τι τους περιμένει. Στα βαγόνια ήταν στοιβαγμένα περισσότερα από 70 άτομα χωρίς χώρο για να καθίσουν, με ένα βαρέλι νερό για την διαδρομή και ένα για τις φυσικές τους ανάγκες. Μετά από 20 ώρες διαδρομής το τρένο κάνει στάση σε μια ερημιά και επιτρέπεται στους μελλοθάνατους να πλυθούν.
Μέχρι τις 2 Αυγούστου 1943, σε συνολικά 19 σιδηροδρομικές αποστολές, περίπου 56.000 Εβραίοι της Θεσσαλονίκης στάλθηκαν στο στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου, το μεγαλύτερο “εργοστάσιο εξόντωσης” στη χιτλερική Ευρώπη.
Από τους 46.091 Θεσσαλονικείς Εβραίους που μπήκαν στα τρένα του θανάτου, επέστρεψαν μόνο 1.950 μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά από 79 χρόνια έχοντας χαραχτεί η πιο μελανή σελίδα στην ιστορία της πόλης, η Εβραϊκή Κοινότητα Θεσσαλονίκης κάθε χρόνο τιμά και διατηρεί τη μνήμη όλων εκείνων των ψυχών που χάθηκαν άδικα.
