Ένα πασχαλιάτικο έθιμο που ξεκίνησε στο εξωτερικό και τα τελευταία χρόνια έχει έρθει και στη χώρα μας, είναι ο στολισμός του πασχαλινού δέντρου. Δεντράκια αληθινά ή και ψεύτικα στολισμένα με πασχαλινά αυγά σε όλα τα χρώματα, σίγουρα κλέβουν τις εντυπώσεις!

Γράφει η Ασημίνα Τούνα

Η όψη του από μακριά θυμίζει… Χριστούγεννα. Το φόντο του είναι πολύχρωμο με μια υπέροχη γραφική πλατεία να δεσπόζει, ενώ από τα κλαδιά του κρέμονται αμέτρητα πολύχρωμα στολίδια. Που αν κοιτάξεις από κοντά δεν είναι ακριβώς στολίδια, αλλά χρωματιστά, ζωγραφισμένα πασχαλινά αυγά!
Πρόκειται για το δέντρο του Πάσχα, ένα δέντρο στολισμένο με πασχαλινά αυγά, έθιμο το οποίο πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια στον παραδοσιακό οικισμό της Μάνδρας Ξάνθης, μαζί με το κυνήγι των σοκολατένιων αυγών στην πλατεία του χωριού.

Με πρωτοβουλία του δραστήριου πολιτιστικού συλλόγου του χωριού, την Κυριακή των Βαΐων, μικροί και μεγάλοι μαζεύονται στην πλατεία της Μάνδρας για να στολίσουν το πιο ξεχωριστό δέντρο με αυγά που βάφουν και διακοσμούν τα μικρά παιδιά ή αλλιώς τα «μικρά ξωτικά». Και όχι, στο Δέντρο του Πάσχα, δεν χωράνε ηλικίες, οπότε ανεξάρτητα με το αν είσαι 3 ή 103 ετών, φτάνει μόνο να νιώθεις παιδί.Το πρωτότυπο αυτό έθιμο προσελκύει κόσμο από κάθε γωνιά της Ξάνθης, ενώ μέσω του παιχνιδιού, της συνεργασίας και της δημιουργίας ενώνει τους κατοίκους του σε μία ανοιξιάτικη γιορτή. Μια γιορτή με πρωταγωνιστή το δέντρο του Πάσχα που στέκει στην πλατεία ως μήνυμα ελπίδας και Ανάστασης. Γιατί η πιο όμορφη Άνοιξη, είναι αυτή που φτιάχνουμε όλοι μαζί, ο ένας για τον άλλον.

Σας προσκαλούν, λοιπόν, να γνωρίσετε και γιατί όχι να ζήσετε από κοντά αυτό το πρωτότυπο έθιμο και να βιώσετε την φιλοξενία του πολύχρωμου αυτού τόπου. Όπως οι ίδιοι αναφέρουν στην σελίδα τους στο facebook:

«Αυτές τις μέρες, κάτι μαγικό συμβαίνει. Με κάποιο τρόπο, σαν μαγνήτης, οι αναμνήσεις, η φύση, τ’ αρώματα, μας καλούν στους μικρούς μας τόπους. Κι εμείς, ξέρουμε καλά, πως αυτές οι ευκαιρίες δεν χάνονται! Ελάτε λοιπόν, να ζυμώσουμε και να πλάσουμε τα Λαζαράκια, να στολίσουμε το Μανδρινό Δέντρο του Πάσχα, να βρούμε τα σοκολατένια αυγά. Γιατί Πάσχα, σημαίνει χωριό. Και χωριό, σημαίνει Μάνδρα!.»

Η ιστορία του δέντρου του Πάσχα

Την άνοιξη του 1895, ο διάσημος Αμερικανός σχεδιαστής βιτρό Λούις Κόμφορτ Τίφανι έδωσε ένα υπερπολυτελές «Mayflower Festival» για να συγκεντρωθεί χρηματικό ποσό για ένα τοπικό νοσοκομείο. «Μεταξύ των ατραξιόν της βραδιάς ήταν και ένα Πασχαλινό αβγόδεντρο, θαμπώνοντας τους παριστάμενους με αβγά, βαμμένα με διαφορετικά χρώματα» γράφει η ιστορικός της γαστρονομίας Κάθι Κ. Κάουφμαν.

Εκείνη την εποχή, τα Πασχαλινά Δέντρα με αβγά στα κλαδιά ήταν κάτι το συνηθισμένο. Πολλοί Αμερικανοί άδειαζαν προσεκτικά το περιεχόμενο των αβγών, τα έβαφαν με ζωηρά χρώματα για το Πάσχα και συνήθιζαν, με κορδέλες ή κλωστές, να τα κρεμούν από κλαδιά δέντρων. Τη δεκαετία του 1890, η συνήθεια αυτή είχε γίνει πραγματική τρέλα στη Νέα Υόρκη.

Στην Γερμανία στολίζουν υπαίθρια δέντρα με χρωματιστά αυγά εδώ και αιώνες. Αυτά τα «Ostereierbaum» (πασχαλινά αυγά) βοηθούν στην υποδοχή της εποχής της άνοιξης με έναν πολύχρωμο, εορταστικό τρόπο. Η Σουηδία έχει, επίσης, τη δική της εκδοχή ενός πασχαλινού δέντρου που ονομάζεται «Påskris», το οποίο συνήθως έχει φτερά καθώς και αυγά.

Μάνδρα, το πολύχρωμο και δραστήριο χωριό που ενώνει μικρούς και μεγάλους

Στα μόλις οκτώ χρόνια δράσης του, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μάνδρας έχει αναδειχθεί ως ένας από τους πλέον δραστήριους και βασικούς πυλώνες παραγωγής πολιτισμού στην Ξάνθη, διοργανώνοντας ή συμμετέχοντας σε σειρά λοιπών εκδηλώσεων με πολιτιστικό, ψυχαγωγικό, ενημερωτικό και τοπικό χαρακτήρα.

Στον σύλλογο συμμετέχουν Μανδριανοί και Μανδριανές, που είτε κατοικούν στο χωριό είτε όχι, μικροί και μεγάλοι, που με μπόλικο μεράκι και αγάπη για τον τόπο τους, συνδέονται, δημιουργούν και οργανώνουν δράσεις, εκδηλώσεις, έθιμα και πανηγύρια.

Ο Π.Σ. Μάνδρας στεγάζεται στο πανέμορφο και ανανεωμένο σχολείο του χωριού. Στο μέρος που εδώ και σχεδόν 100 χρόνια, πρωτοστατεί, πρώτα ως Σχολείο και πλέον ως έδρα του συλλόγου, στην εξέλιξη και την πρόοδο της περιοχής. Μάλιστα, στον ίδιο χώρο λειτουργεί Έκθεση Προσφυγικής Μνήμης και Πολιτισμού και πλούσια βιβλιοθήκη με προτάσεις για μικρούς και μεγάλους, ενώ φιλοξενείται και το τμήμα παραδοσιακών χορών του συλλόγου.

Σε αυτό τον παραδοσιακό οικισμό έχουν όσα χρειάζεστε για να αλλάξετε παραστάσεις: άφθονες εικόνες φύσης, καθαρό αέρα, ζεστή φιλοξενία και παραδοσιακό φαγητό.

Η Μάνδρα ανήκει στην παραλιακή ζώνη του Ν. Ξάνθης και κατοικείται από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας που ήρθαν συγκεκριμένα από την πόλη Σέρντιβαν της περιφέρειας Αντάπαζαρ της Βιθυνίας.

Σε αυτό το χωριό θα βρείτε παραδοσιακά και φιλόξενα στέκια για καφεδάκι και ουζομεζέδες. Τόσο το Πάσχα, όσο και το καλοκαίρι, εδώ μαζεύονται όλοι. Στην πλατεία, το δημοτικό σχολείο και την εκκλησιά του Προφήτη Ηλία. Μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και ξένοι.

Τριγύρω από το χωριό υπάρχουν αμπελώνες που εκτείνονται ως τα Άβδηρα, όπως παλιά, στα αρχαία χρόνια του Δημόκριτου. Δίπλα στους αμπελώνες, θα δείτε λιόδεντρα, αγροτικά χωράφια και αρκετούς νερόλακκους που φτάνουν ως το Πόρτο Λάγος και την λίμνη Βιστωνίδα. Σε πολύ κοντινή απόσταση θα βρείτε καταγάλανες παραλίες για μπάνιο, οργανωμένο κάμπινγκ, καθώς και καταλύματα για την διαμονή σας.

Σε αυτό το χωριό συνεχίζουν να προσφέρουν στην τοπική κοινωνία διατηρώντας παράλληλα το χαρακτήρα του Συλλόγου όπως ακριβώς ξεκίνησε, παραμένοντας όλα τα μέλη μία παρέα που αγωνία για μια υγιή και δραστήρια καθημερινότητα των κατοίκων του χωριού.

Κλείνοντας, ευχή όλων να βλέπουμε όλο και περισσότερες ανάλογες πρωτοβουλίες, εγχειρήματα που τελικά θα ενώσουν τον κόσμο και θα ζωντανέψουν ξανά τα χωριά μας.

Βρείτε τη σελίδα του Π.Σ. Μάνδρας στο Facebook εδώ.