Για το τέλος του 2026 μετατίθεται η ολοκλήρωση κατασκευής και η παράδοση του (πολύπαθου) Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος στην περιοχή του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού της Θεσσαλονίκης.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο θα το επισκέπτονται περισσότερα από 500.000 άτομα, ενώ εκτιμάται ότι θα βελτιώσει κατά 180% (!) τη θέση της Θεσσαλονίκης στα τουριστικά δρώμενα παγκοσμίως.
Πλέον, είναι ζήτημα ημερών η έναρξη των προκαταρτικών εργασιών, καθώς έχει ήδη επιλεγεί η κοινοπραξία των εταιρειών που θα τα υλοποιήσει και σύντομα πρόκειται να γίνει η εγκατάσταση του εργοταξίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, θα διαρκέσουν περίπου επτά μήνες, χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα προετοιμάζονται τα τεύχη δημοπράτησης για το διαγωνισμό της επόμενης φάσης, δηλαδή για το κυρίως μέρος της κατασκευής.
Στο μεταξύ, με γοργούς ρυθμούς εξελίσσεται και η Μουσειολογική μελέτη του έργου από τη σύμπραξη του διεθνούς φήμης αμερικάνικου Μουσειογραφικού γραφείου, Gallagher & Associates και του διακεκριμένου Μουσειολόγου από το Ισραήλ, Yitzchak Mais, υπό την καθοδήγηση της επιστημονικής συμβουλευτικής επιτροπής του έργου με τη συμμετοχή διακεκριμένων ιστορικών και ακαδημαϊκών συμβούλων.
Το Μουσείο έχει συνολική επιφάνεια περίπου 9.000 τ.μ. και αποτελείται από έξι υπέργειους και δύο υπόγειους ορόφους και αναπτύσσεται γύρω από ένα μικρό αστικό άλσος. Το σχήμα του κτιρίου θα είναι οκταγωνικό, με αναφορά στη μορφή σημαντικών ρωμαϊκών και βυζαντινών μνημείων, όπως το Οκτάγωνο του Γαλεριανού Συγκροτήματος στη Θεσσαλονίκη και ο Πύργος των Ανέμων στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας.
Δείτε το βίντεο με την ξενάγηση στο Μουσείο Ολοκαυτώματος Θεσσαλονίκης
Πέρα από τους χώρους της μόνιμης έκθεσης, θα περιλαμβάνει χώρους περιοδικών εκθέσεων, αρχείων, εκπαίδευσης και έρευνας, χώρους πολλαπλών χρήσεων και αναψυχής και γραφεία διοίκησης, ενώ στο διπλανό ακίνητο θα δημιουργηθεί ο υπαίθριος χώρος στάθμευσης.
Έχει σχεδιαστεί από την αρχιτεκτονική ομάδα, τα γραφεία Efrat Kowalsky Architects από το Ισραήλ και Heide von Beckerath από τη Γερμανία, ενώ η «Μακρίδης και Συνεργάτες» είναι ο τοπικός συνεργάτης τους, ως ένα περίοπτο μνημείο με έμπνευση από τα οκταγωνικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, το οποίο κατά τη διάρκεια της νύχτας θα διαχέει φως από μέσα προς τα έξω μεταμορφώνοντας το κτίριο σε έναν ζωντανό καμβά που μιμείται το φωτισμό των φάρων.
Η πόλη μας οφείλει να γνωρίζει την ιστορία της
Το Μουσείο Ολοκαυτώματος πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο που στοχεύει να γίνει παγκόσμιο σημείο αναφοράς κατά του φασισμού και του ρατσισμού. Με αυτό η πόλη αποτίει φόρο τιμής στους χιλιάδες Έλληνες Εβραίους που εξοντώθηκαν συστηματικά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί.
Το Μουσείο Ολοκαυτώματος είναι ένα χρέος της Θεσσαλονίκης σ’ αυτούς που χάθηκαν, πάνω από 50 χιλιάδες Εβραίους, στο Άουσβιτς και στο Νταχάου. Σηματοδοτεί, όμως, και μια δέσμευση της πόλης, ότι δεν θα αδιαφορήσει για τις σκιές που επανεμφανίζονται στην Ευρώπη.
Το Μουσείο θα συμβάλει αποφασιστικά στην ανάδειξη του πολυπολιτισμικού παρελθόντος της πόλης και των εβραϊκών κοινοτήτων όλης της χώρας και στην αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης, ως τουριστικού και εκπαιδευτικού προορισμού. Παράλληλα, η δημιουργία πάρκου μνήμης και του μητροπολιτικού πάρκου θα αναβαθμίσει το αδικημένο τμήμα της δυτικής Θεσσαλονίκης.
Το Μουσείο διατηρεί ζωντανές τις μνήμες του παρελθόντος, για ένα φρικιαστικό έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας, με θύτες τον Αδόλφο Χίτλερ και τους ναζί. Η Θεσσαλονίκη δεν ξεχνά και τιμά τη μνήμη των 50,000 αδικοχαμένων Εβραίων που το ναζιστικό καθεστώς οδήγησε από την Πλατεία Ελευθερίας στα στρατόπεδο συγκέντρωσης και στο θάνατο. Ελάχιστοι κατάφεραν να γλιτώσουν και πάλι έζησαν μια ζωή γεμάτη εφιάλτες.
Με τη συνεργασία των πανεπιστημίων, των εκπαιδευτικών και ερευνητικών φορέων, ο χώρος θα λειτουργήσει ως βιωματικό κέντρο εκπαίδευσης, κυρίως νέων ανθρώπων, για τις αξίες της ανεκτικότητας, της συνύπαρξης με τη διαφορετικότητα, αλλά και τη διαχείριση συμπεριφορών βίας και ρατσισμού. Επιπλέον, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η ανάδειξη του Μουσείου, ως κέντρου παγκόσμιας εμβέλειας για τη μελέτη της σεφαραδίτικης κοινότητας, καθώς δεν υπάρχουν αντίστοιχα κέντρα παγκοσμίως
Να σημειωθεί ότι έχουν περάσει περισσότερα από δέκα χρόνια από την πρώτη εξαγγελία ανέγερσης του Μουσείου Ολοκαυτώματος. Στην πορεία παρουσιάστηκαν σημαντικά προβλήματα που είχαν να κάνουν με τη χωροθέτηση, με την προσβασιμότητα στις εγκαταστάσεις του, αλλά και με την εξασφάλιση έκτασης για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης, που αποτελούσε προϋπόθεση για την αδειοδότηση και λειτουργία του Μουσείου.
Χρηματοδοτείται με δέκα εκατομμύρια ευρώ από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας, με ίσο ποσό από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και με οκτώ εκατομμύρια ευρώ από την ελληνική κυβέρνηση, ενώ ο CEO της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, θα διαθέσει ένα εκατομμύριο ευρώ από το βραβείο «Genesis».
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιανουαρίου του 2018, ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έθεσε τον θεμέλιο λίθο από κοινού με τον –επίσης τότε- Ισραηλινό πρόεδρο Ρούβεν Ρίβλιν και φύτεψαν δυο ελιές-σύμβολο ειρήνης και φιλίας. Λίγες μέρες αργότερα, τα δύο φυτά… εκλάπησαν!
