Πέντε χιλιόμετρα από τα στενά των Τεμπών, ανηφορίζοντας κανείς μπορεί να δει να ξεπροβάλουν τα Αμπελάκια Λάρισας – η Ιστορική Κοινότητα των Αμπελακίων όπως έχει επικρατήσει.
Ένα γραφικό χωριό που κατάφερε με ευρηματικότητα και σκληρή δουλειά, να δημιουργήσει ένα απίστευτο για την εποχή εμπόριο, να ιδρύσει τον πρώτο αγροτικό συνεταιρισμό στον κόσμο και να συνδέσει τις κοινωνικές τάξεις με μοναδικό πνεύμα αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Γράφει η Ασημίνα Τούνα
Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα γνωρίζεις μέρη και ιστορίες που ίσως δεν είχες ξανακούσει ποτέ. Χωριά μικρά και μεγαλύτερα, καθένα με τη δική του ιστορία. Χωριά άγνωστα και γεμάτα αρχοντικά με σχεδόν μυθικές ιστορίες, περιμένουν να αφηγηθούν τα μυστικά τους σε κάθε άνθρωπο που θέλει να τα εξερευνήσει και να τα γνωρίσει. Όπως ακριβώς και τα χωριά του Κισσάβου, που γεμίζουν ένα ολόκληρο ταξιδιωτικό βιβλίο παρέα πάντα με ένα πιάτο καλομαγειρεμένο χωριάτικο φαγητό και ένα ποτηράκι παραδοσιακό βουνίσιο τσίπουρο.
Μακριά από τα αστικά κέντρα και τους συγκοινωνιακούς άξονες, σε εποπτική θέση, βρίσκεται το στολίδι της Θεσσαλίας, ένα χωριό που κουβαλάει μεγάλη ομορφιά, αλλά και ιστορία. Κι εάν δεν επισκεφθείς τα Αμπελάκια, δε θα μπορέσεις ποτέ να αισθανθείς την ομορφιά και την ατμόσφαιρά τους, ακόμα και αν διαβάσεις δεκάδες αναφορές και παρουσιάσεις για αυτά.
Τα Αμπελάκια έγιναν πρόσφατα σκηνικό για τα γυρίσματα της σειράς «Το Κόκκινο Ποτάμι», του Μανούσου Μανουσάκη. Δεν είναι, φυσικά, η λαμπρότερη στιγμή στην ιστορία τους. Όπως θα διαπιστώσεις, οι Αμπελακιώτες έχουν πρωταγωνιστήσει στην ιστορία της περιοχής από τον 18ο αιώνα.
Τα Αμπελάκια παραμένουν ένας προορισμός που καταφέρνει να παντρέψει το χθες με το σήμερα. Περπατώντας στα σοκάκια, θα νιώσεις τα χρόνια της πρωτοπορίας και της ευημερίας. Θα επιστρέψεις ξανά στο παρόν, όμως θα έχεις κάνει μία σημαντική στάση στο παρελθόν. Γιατί τα Αμπελάκια Λάρισας έχουν κάτι καλό να σου διηγηθούν…
Η ευρηματικότητα και η επιθυμία για μόρφωση, προκοπή και πλούτο των ανθρώπων που έζησαν τον 18ο αιώνα, κληροδότησαν στο χωριό μια προίκα ανεκτίμητης αξίας. Τα Αμπελάκια δεν είναι απλά η βαθιά ιστορία και η πρωτοπορία του εμπορίου, ήταν και παραμένουν το ανεκτίμητο κόσμημα του Κισσάβου.
Πέτρινα αρχοντικά, πλούσια φύση και σπουδαίο παρελθόν
Τα πέτρινα σπίτια με τις κεραμιδένιες στέγες κρέμονται στη δασωμένη πλαγιά του Κισσάβου, μόλις 5 χιλιόμετρα από τα Τέμπη και 30 χιλιόμετρα από τη Λάρισα.
Μπορεί στην αιώνια διαμάχη με τον Όλυμπο, ο Κίσσαβος να έχασε για πάντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι έχασε σε φυσική ομορφιά, περιβαλλοντική αξία και πολιτισμό. Κάθε άλλο!
Το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Θεσσαλίας, δε θα σταματήσει ποτέ να ξεχωρίζει για την μαγευτική θέα που προσφέρει από όλες τις πλαγιές του σε κάθε σημείο του ορίζοντα, ενώ τα πυκνά δάση οξιάς που αλλάζουν χρώμα ανάλογα με την εποχή του χρόνου μαζί με τα άγνωστα κρυμμένα χωριά στις πλαγιές του, αξίζουν – και με το παραπάνω – μία επίσκεψη.
Τα χωριά του Κισσάβου ανεξερεύνητα. Κρυμμένα και απείραχτα από τα ασταμάτητα κύματα τουριστών, περιμένουν τους «ψαγμένους» περιηγητές να τα ανακαλύψουν και να τα γνωρίσουν.
Η πρώτη οπτική επαφή με τα Αμπελάκια δίνει στον ταξιδιώτη την εντύπωση, ότι αυτό το χωριό διαφέρει από τα άλλα… και όντως αυτό συμβαίνει! Αρχοντικά στις πλαγιές του βουνού, μαρτυρούν με την αρχιτεκτονική τους, ότι τα χρόνια που πέρασαν άφησαν την δική τους ανεξίτηλη πινελιά. Μια μαγεία διαχέεται μέσα στα γραφικά στενά, αφήνοντάς σε άφωνο να θαυμάζεις τον πολιτισμό που μαρτυρούν τα σπίτια, οι λιθόστρωτοι δρόμοι, οι γέροντες.
Έχουν χαρακτηριστεί από την Πολιτεία ως διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός. Στο χωριό σώζονται σήμερα άφθονα καλοδιατηρημένα πετρόκτιστα αρχοντικά και παραδοσιακές πέτρινες βρύσες που φανερώνουν παλαιότερες εποχές δόξας, πλούτου και ακμής. Λίγοι μπορούν να φανταστούν ότι εδώ πάνω, στα τέλη του 18ου αιώνα, κατοικούσαν 6.000 άνθρωποι που εργάζονταν με ζήλο, στέλνοντας τα προϊόντα τους σε ολόκληρη την Ευρώπη!
Πρόκειται για ένα χωριό που – κυριολεκτικά – σε ταξιδεύει σε παλαιότερες εποχές, τότε που ο πρώτος Συνεταιρισμός της Ευρώπης που ιδρύθηκε σε αυτά, τα καθιστούσε σημείο σταθμό και πηγή ακμής σε μια Ελλάδα που δυστυχούσε, λόγω κατακτητή.
Υπέροχη θέα προς την κοιλάδα των Τεμπών, τεράστια πλατάνια, πολλές πηγές, τοξωτά γεφυράκια και επιβλητικά αρχοντικά, μπλέκονται μεταξύ τους και σε κάνουν συμμέτοχο ενός ιδιαίτερα εντυπωσιακού παιχνιδιού αισθητικής τελειότητας.
Η ξεχωριστή ιστορία τους
Κάνοντας μια ιστορική αναδρομή, τα Αμπελάκια πρωτοεμφανίζονται περί τα 1.400 μ.Χ., γεγονός που συμπίπτει με την πτώση της Κωνσταντινούπολης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και με το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Επομένως, είναι ένας από τους θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης Βυζαντινής εποχής.
Η φήμη της Ιστορικής Κοινότητας των Αμπελακίων οφείλεται στην σπάνια οικονομική τους ανάπτυξη, η οποία ήταν αποτέλεσμα της βιοτεχνίας νημάτων και του εμπορίου του προϊόντος που διοχετεύτηκε στις σημαντικότερες αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.
Κυρίως, όμως, η Ιστορική Κοινότητα είναι γνωστή για την «Κοινή Συντροφιά«, μια εμποροβιοτεχνική συσσωμάτωση που θεωρείται η πρώτη του είδους στην Ευρώπη, αλλά και στον κόσμο και από τους περισσότερους ιστορικούς χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος συνεταιρισμός κεφαλαίου και εργασίας.
Οι Αμπελακιώτες μιλούσαν με ευχέρεια τέσσερις γλώσσες και στο Ελληνομουσείο δίδαξαν το1749 φημισμένοι λόγιοι της εποχής. Η Μανιάρειος Σχολή ήταν το ένα από τα τρία σχολεία του χωριού, όπου από το 1773 τα παιδιά μάθαιναν γράμματα δωρεάν.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την οικονομική ανάπτυξη στα Αμπελάκια ήταν πως επί τουρκοκρατίας το χωριό δεν κατοικούνταν από Τούρκους. Με αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοί του, είχαν καταφέρει να διατηρήσουν κάποια σημαντικά προνόμια. Και μπορεί να κατέβαλαν φόρο υποτέλειας στον τούρκο κατακτητή, αλλά είχαν ελευθερία στην αυτοδιοίκηση, με αποτέλεσμα να ασκούν οικονομικές δραστηριότητες που τους διατηρούσαν σε υψηλό βιωτικό επίπεδο.
Λόγω της οικονομικής επιφάνειας της περιοχής, αρκετοί έμποροι συμμετείχαν ενεργά στην οικονομική ενίσχυση του αγώνα για την απελευθέρωση, ενώ κάποιοι ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας.
Αναπτυξιακό θαύμα
Στο θεσσαλικό αυτό χωριό, οι κάτοικοι ασχολούνταν ανέκαθεν με την κτηνοτροφία και την αμπελουργία. Τα Αμπελάκια πήραν την ονομασία τους στα μέσα του 14ου αιώνα. Ο οικισμός λέγεται πως οφείλει το όνομά του στα μικρά αμπέλια της περιοχής. Όπως αναγράφεται στο μητρώο αμπελιών του 1899, καλλιεργούνταν τότε 1.100 στρέμματα, που ανήκαν σε 700 ιδιοκτήτες.
Κάπου προς τα τέλη του 17ου αιώνα, άρχισαν να καταπιάνονται με την παραγωγή και το βάψιμο βαμβακονημάτων. Και η αιτία ήταν ένα… χόρτο. Το εξαιρετικής ποιότητας ερυθρόδανο ή ριζάρι, που έφεραν από τη Μικρά Ασία και μπορούσε να καλλιεργηθεί στην περιοχή.
To ριζάρι – το οποίο μετατράπηκε σε φλέβα χρυσού – με το ερυθρό του χρώμα, αποτελούσε την κορυφαία βαφή στον κόσμο. Το ριζάρι είναι φυτό, ιδιαίτερα χρήσιμο στο παρελθόν, καθώς από τη ρίζα του παραγόταν μία κόκκινη χρωστική, κατάλληλη για βαφή νημάτων για ρούχα και υφάσματα.
Τα βαμβακονήματα που έγνεθαν, βαμμένα με την κόκκινη βαφή που έβγαζαν από το ριζάρι, δεν ήταν απλά καλής ποιότητας, αλλά κορυφαία στην Ευρώπη. Μόλις, λοιπόν, συνειδητοποίησαν ότι είχαν τον «Κόκκινο Χρυσό» στα χέρια τους, αφιέρωσαν όλες τους τις δυνάμεις στην παραγωγή τους.
Οι τοπικές οικοτεχνίες πολλαπλασιάστηκαν και εξειδικεύτηκαν περαιτέρω, μέχρι που αυτή έγινε η κύρια απασχόληση των κατοίκων του χωριού. Έγνεθαν το βαμβάκι στη ρόκα, στο αδράχτι και στην τσικρίκα και μετά το έβαφαν με τη βοήθεια του ριζαριού. Βαμβάκι προμηθεύονταν κυρίως από την Κοιλάδα των Τεμπών, όταν, όμως, οι παραγγελίες ήταν μεγάλες, αγόραζαν από τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και τη Μικρά Ασία.
Αλλά δεν έμειναν μόνο στην παραγωγή. Απλώθηκαν στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, δημιούργησαν σχέσεις με Ευρωπαίους εμπόρους, συνεργάστηκαν με Ηπειρώτες εμπόρους, οι οποίοι τους έδειξαν τον δρόμο προς την Αυστρία και τη Γερμανία. Σύντομα, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα εμπορικό δίχτυ και να διοχετεύσουν τα κόκκινα νήματα στις σημαντικότερες αγορές της κεντρικής Ευρώπης και στα Βαλκάνια, εντυπωσιάζοντας τους Ευρωπαίους με τη ζωηρότητα του χρώματος και την προσεγμένη επεξεργασία του προϊόντος τους.
Ανάμεσα στο 1750 – 1760 σχηματίστηκε η πρώτη συντροφιά (βιοτεχνία) οικογενειακής μορφής. Μέσα σε λίγα χρόνια, λειτουργούσαν στα Αμπελάκια πέντε συνολικά συντροφιές, στις οποίες απασχολούνταν 1.000 τεχνίτες περίπου, άνδρες και γυναίκες.
Ο συνεταιρισμός
Με τον καιρό, οι απαιτήσεις της παραγωγής και της εμπορίας μεγάλωσαν και οι πέντε συντροφιές, ένοιωσαν την ανάγκη να δημιουργήσουν έναν μεγαλύτερο φορέα. Κι έτσι έγινε.
Το 1778, όταν όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα, στην ορεινή Θεσσαλία – στα Αμπελάκια, γεννήθηκε ο πρώτος αγροτικός συνεταιρισμός στην Ελλάδα – αλλά και παγκοσμίως, η «Κοινή Συντροφιά και Αδελφότητα των Αμπελακίων», με Πρόεδρο τον Γεώργιο Μαύρο (Σβαρτς). Όλοι οι Αμπελακιώτες, άντρες, γυναίκες και παιδιά, παραγωγοί, εργάτες, τεχνίτες και έμποροι, ήταν μέτοχοι σε αυτή τη θαυμάσια συνεταιριστική επιχείρηση.
Οι γαιοκτήμονες συμμετείχαν με τα χωράφια τους, οι κεφαλαιούχοι με τα χρήματα τους, οι τεχνίτες και οι εργάτες με την εργασία τους. Η κατώτερη συνεταιριστική μερίδα ήταν 1.700 φράγκα, ενώ η μεγαλύτερη 6.800 φράγκα, για να αποφευχθεί η κυριαρχία των μεγάλων κεφαλαιούχων. Το 1780, ο συνεταιρισμός είχε 6.000 ενεργά μέλη, τα καθαρά κέρδη διανέμονταν δίκαια και έτσι φτωχοί και πλούσιοι εργάζονταν και απολάμβαναν τους καρπούς της προσωπικής τους εργασίας.
Το 1780, γνωρίζουμε από το δεύτερο καταστατικό του συνεταιρισμού που σώθηκε, ότι από τα 6.000 μέλη που αριθμούσε, τα 4.000 δούλευαν στα 24 εργαστήρια (νηματοβαφεία, πλυντήρια, στα Αμπελάκια) και τα υπόλοιπα 2.000 δούλευαν στον κάμπο για την καλλιέργεια και παραγωγή των πρώτων υλών (ριζάρι και βαμβάκι). Επίσης, συνεργαζόταν με άλλα 22 χωριά της περιοχής.
Οι δουλειές πήγαιναν από το καλό στο καλύτερο. Τα Αμπελάκια έφτασαν να διατηρούν 17 υποκαταστήματα σε ευρωπαϊκές πόλεις (Βιέννη, Άμστερνταμ, Αμβούργο, Λονδίνο, Μασσαλία, Λειψία, Βoυδαπέστη, Τεργέστη, Οδησσό, Άνχεν, Ρουέν, Λυών, Δρέσδη, Κωνσταντινούπολη, Θεσσαλονίκη, Σμύρνη κ.α.), όπου προωθούσαν τα βαμμένα νήματα για πώληση.
Όλοι οι πράκτορες (αντιπρόσωποι και υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών πρακτορείων) ήταν Αμπελακιώτες και μέλη του Συνεταιρισμού. Το χωριό γνώρισε ανέλπιστα πλούτη, χτίστηκαν αρχοντικά αλλά και σχολεία, νοσοκομεία και δρόμοι.
Όμως, τα όμορφα χωριά, όμορφα καίγονται. Όταν εμφανίστηκαν στη διεθνή αγορά τα συνθετικά νήματα, αλλά κυρίως όταν αναπτύχθηκε η βρετανική κλωστοϋφαντουργία, ο συνεταιρισμός έκλεισε οριστικά το 1812 και η όμορφη προσπάθεια έλαβε τέλος. Πίσω της, όμως, άφησε όχι μόνο απτά υλικά και πολιτιστικά αποτελέσματα, αλλά και ένα μεγάλο δίδαγμα: Ενωμένοι και με πνεύμα δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, οι απλοί άνθρωποι μπορούν να κάνουν θαύματα.
Τι αξίζει να δεις στα Αμπελάκια Λάρισας
Η σημερινή εικόνα των Αμπελακίων μπορεί να μη θυμίζει την περίοδο ακμής τους, ωστόσο αυτό δε σημαίνει πως το χωριό στερείται ενδιαφέροντος. Τόσο η φυσική του ομορφιά, όσο και η ύπαρξη μουσείων και αρχοντικών – ζωντανών με άλλα λόγια κοιτίδων πολιτισμού, το καθιστούν ως έναν ιδιαίτερα αξιόλογο προορισμό για επισκέπτες από όλες τις γωνιές της Ελλάδας και όχι μόνο.
Μπορείς να απολαύσεις τη φυσική ομορφιά του τόπου, την αρχιτεκτονική των αρχοντικών και των ιερών ναών, να ξεναγηθείς στα Μουσεία, να περπατήσεις στα σοκάκια του χωριού, αλλά και στην καταπράσινη Όσσα, να γευτείς τα τοπικά προϊόντα του τόπου στις παραδοσιακές ταβέρνες.
Ειδική μνεία, αξίζει να γίνει στα θαυμάσια αρχοντικά της ακμής της «Κοινής Συντροφιάς» των Αμπελακίων, τα οποία αποτελούσαν μια φυσιολογική εξέλιξη της ντόπιας Λαϊκής αρχιτεκτονικής με επιδράσεις στην εσωτερική, αλλά και στην εξωτερική χρωματική διακόσμηση από το ευρωπαϊκό μπαρόκ.
Το αρχοντικό Σβαρτς ή Γεώργιου Μαύρου
Αξίζει τον κόπο να επισκεφτείς το φρουριακής μορφής τριώροφο αρχοντικό του Γεωργίου Σβαρτς, του προέδρου της Κοινής Συντροφιάς. Χτίστηκε το 1787, στο εσωτερικό του διαθέτει ξύλινη επένδυση και είναι διακοσμημένο με πολύχρωμες τοιχογραφίες, ένα εντυπωσιακό πορσελάνινο τζάκι ενώ τα ταβάνια του είναι ξυλόγλυπτα.
Ήταν η έδρα της «Κοινής Συντροφιάς» με ταμείο και θησαυροφυλάκιο, αίθουσα συνεδριάσεων και εκδηλώσεων στο ανώγι με ξυλόγλυπτα και εξαιρετικές ζωγραφιές εμπνευσμένες από την Πόλη.
Θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα – παντρεύοντας όμως στοιχεία και από την Ανατολή.
Το αρχοντικό αυτό σήμερα είναι αληθινό μουσείο λαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής, άξιο δημιούργημα του Γεωργίου Μαύρου, οποίος γεννήθηκε στα Αμπελάκια. Έζησε πολλά χρόνια στη Βιέννη και όπως λέει ο Δρόσος Δροσινός ,»ο Γ. Μαύρος διακρινόταν για την τιμιότητα και την οργανωτική του ιδιοφυΐα». Κορυφαία έκφραση της διακόσμησης είναι το «τζάκι του αετού» στον 3ο όροφο του αρχοντικού.
Το αρχοντικό έχει τρεις πύργους – παρατηρητήρια και είναι γεμάτο κρύπτες και κρυφά περάσματα. Στον ημιώροφο λειτουργούσε ιδιωτική τράπεζα και στο ισόγειο υπάρχει ένα θησαυροφυλάκιο (χαζινές, στα τούρκικα). Είναι γεμάτο με ζωγραφιές, έχει θωρακισμένη πόρτα, καταπακτή για να κατεβάζουν τον χρυσό, σιδεριές και πολεμίστρες.
Μετά από πολλά χρόνια που παρέμενε ερειπωμένο, ευτυχώς δόθηκε πράσινο φως στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας για να προχωρήσουν τα έργα αποκατάστασης του.
Ελληνομουσείον – Μανιάρειος σχολή
Το σχολείο που ιδρύθηκε το 1749 στο χωριό ονομάστηκε Ελληνομουσείον. Στις αίθουσες του βρέθηκαν και δίδαξαν μερικοί από τους μεγαλύτερους δασκάλους του γένους – ο Άνθιμος Γαζής, ο Γρηγόριος Κωνσταντάς, ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Νεόφυτος Δούκας, ο Αδαμάντιος Μάναρης και ο Κωνσταντίνος Κούμας- ο οποίος και κληροδότησε στην κοινότητα μέρος της περιουσίας του για τη συντήρηση της σχολής.
Εκεί φοιτούσαν εκατοντάδες μαθητές καλύπτοντας τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής και διδάσκονταν, μεταξύ άλλων, φιλοσοφία, αρχαία ελληνικά, μαθηματικά και φυσικές επιστήμες.
Η επένδυση των Αμπελακιωτών στην εκπαίδευση ήταν τέτοια που η κοινότητα με έξοδά της κάλυψε την έκδοση του Άνθιμου Γαζή το «Λεξικό της ελληνικής γλώσσας», το οποίο τυπώθηκε στη Βιέννη το 1809. Το σχολείο άρχισε να έχει πτωτική πορεία όταν πτώχευσε ο συνεταιρισμός και χρόνια αργότερα ο ρόλος του αντικαταστάθηκε από τη Μανιάρειο Σχολή. Στα Αμπελάκια ιδρύθηκε και η πρώτη σκηνή νεοελληνικού θεάτρου.
Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Αμπελακίων
Το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Αμπελακίων Λάρισας εγκαινιάστηκε το 2001, με σκοπό να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά της κοινότητας.
Φιλοξενείται στο αρχοντικό του Μολά, το οποίο, σύμφωνα με τη σελίδα στο Facebook Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Αμπελακίων Λάρισας, αγοράστηκε από το ζεύγος Ξενοφώντα και Φανής Καντώνια και δωρήθηκε στο Λαογραφικό Μουσείο. Διαθέτει 9 χώρους για έκθεση αντικειμένων και τα εκθέματα ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε μια άλλη εποχή. Διαφορετική και περισσότερο ένδοξη.
Βιβλιοθήκες
Υπάρχουν 3 βιβλιοθήκες στα Αμπελάκια:
- Βιβλιοθήκη «Μανιαρείου Κληροδοτήματος», η οποία διαθέτει 549 αξιόλογα βιβλία, κυρίως του 16ου, 17ου και 18ου αιώνα μ.Χ., καθώς και χειρόγραφα του 14ου αιώνα μ.Χ.
- Κοινοτική Βιβλιοθήκη Αμπελακίων ,η οποία διαθέτει 1.200 βιβλία.
- Βιβλιοθήκη Πολιτιστικού Συλλόγου Αμπελακίων ,η οποία διαθέτει 200 βιβλία και ιδρύθηκε το 1995.
Στα αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία του χωριού συγκαταλέγονται οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Αθανασίου (1881) και της Αγίας Παρασκευής, δίπλα στην Επισκοπή.
Για τους περιπατητές και τους λάτρεις της φύσης προσφέρονται οι τοποθεσίες γύρω από τα Αμπελάκια, με πυκνή βλάστηση, κρύα νερά και εκπληκτική θέα στο θεσσαλικό κάμπο και τα Tέμπη.
Τι να φας
Στις δασωμένες πλαγιές του Κισσάβου, θα φάτε νόστιμα κρεατικά και θα πιείτε τον καφέ σας κάτω από τα πλατάνια. Άνθρωποι από όλες τις γύρω περιοχές δίνουν εδώραντεβού τα Σαββατοκύριακα για να φάνε νόστιμα κρεατικά στις ταβέρνες της πλατείας, διακόπτοντας προσωρινά την ήρεμη καθημερινότητα των ντόπιων. Το έχουν πια συνηθίσει, αφού κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες περνάνε από εδώ μαγνητισμένοι από την ομορφιά του τόπου και το σπουδαίο παρελθόν του οικισμού.
Στα Αμπελάκια θα βρεις παραδοσιακές ταβέρνες που σερβίρουν γευστικά πιάτα που θυμίζουν σπιτικό και ζεστασιά. Εκεί δεν πας για το γκουρμέ της υπόθεσης, αλλά για το πιάτο της ελληνικής εξοχής. Το περιβάλλον είναι φιλικό και το προσωπικό πάντοτε ευγενικό.
Αν προτιμήσεις γεύσεις στα κάρβουνα, θα φας φανταστικό κοντοσούβλι, ζουμερό μπιφτέκι, αλλά και τα υπόλοιπα καθιερωμένα πιάτα κρεατικών. Τα Σαββατοκύριακα ή τις Αργίες, κάποιες ταβέρνες έχουν ζωντανή μουσική.
Πώς θα φτάσεις στα Αμπελάκια
Η συνολική απόσταση που πρέπει να διανύσεις είναι 380 χιλιόμετρα από την Αθήνα ή 120 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη.
Από την Αθήνα, θα χρησιμοποιήσεις τον αυτοκινητόδρομο «Νέα Οδός» (Αθήνα – Σκάρφεια), τον αυτοκινητόδρομο «Κεντρική Οδός» (Σκάρφεια – Ράχες) και τον αυτοκινητόδρομο «Αιγαίου» (Ράχες – Κλειδί), πάντα με κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη. Πριν την είσοδο στην κοιλάδα των Τεμπών, υπάρχει σχετική πληροφοριακή πινακίδα για τα Αμπελάκια. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας την επαρχιακή οδό Γόννων – Αμπελακίων θα φτάσεις στον τελικό σου προορισμό.
Τα Αμπελάκια Λάρισας βρίσκονται 33 χιλιόμετρα μετά τη Λάρισα, στην είσοδο της Κοιλάδας των Τεμπών. Αφού καλυφθούν τα 350 χιλιόμετρα που χωρίζουν τη Λάρισα από την Αθήνα, θα φτάσεις στον προορισμό σου μετά από περίπου 30 λεπτά. Να υπολογίζεις πως το ταξίδι θα ξεπεράσει τις 4 ώρες και ένα τέταρτο – ενδεχομένως να έχει και μεγαλύτερη διάρκεια ανάλογα με τις στάσεις που θα γίνουν.
Από τη Θεσσαλονίκη, θα χρησιμοποιήσεις τον αυτοκινητόδρομο «Εγνατία Οδός» με κατεύθυνση προς Αθήνα και στη συνέχεια τον Αυτοκινητόδρομο «Αιγαίου» με την ίδια κατεύθυνση μέχρι την έξοδο σου από την κοιλάδα των Τεμπών, οπότε και θα συναντήσεις την σχετική πληροφοριακή πινακίδα για τα Αμπελάκια. Από εκεί, χρησιμοποιώντας την επαρχιακή οδό Γόννων – Αμπελακίων θα φτάσεις στον τελικό σου προορισμό.
